ندا سیجانی/ شامگاه جمعه 5 آذرماه تالار وحدت میزبان هنرمندانی بود که سازهنرشان با دورانی گره خورده که دوش به دوش رزمندگان بر صحنه جنگ حاضر شدند و نغمه‌های آزادی نواختند.

 ایجاد مرکز سرود و آهنگ‌های انقلابی
 سومین یادواره«سازهای خاکی»که به تجلیل و گرامیداشت هنرمندان ارکستر سمفونیک تهران در هشت سال دفاع مقدس اختصاص داشت، به بهانه هفته بسیج برگزارشد. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ضمن گرامیداشت شهیدان انقلاب اسلامی در عرصه‌های مختلف و قدردانی از دست‌اندرکاران این رویداد بیان داشت: «امشب در خدمت بزرگانی بودیم که یاد آنها برای ما زیبا و دلنشین است کما اینکه بسیاری از خاطرات دوران کودکی و نوجوانی ما با این صداهای دلنشین شکل گرفته است. این استادان برای ما که در دوران دفاع مقدس نوجوان بودیم، یادآور خاطرات اعزام به جبهه‌ها و تشییع شهدایی بود که با این نواها به یاد ما می‌افتاد و در دوره جدید این وزارتخانه تلاش‌مان این است به داشته‌های غنی خود بیفزاییم؛ ظرفیت‌های بزرگی که فرهنگ دفاع مقدس و شهادت را برای ما خلق کردند و هنرمندان بسیاری که آن دوران با حضورشان در جبهه‌های جنگ شورآفرینند و حماسه‌های عظیمی خلق کردند که رزمندگان اسلام هم به آن باور دارند و من از کسانی که نسبت به این سرمایه‌های بزرگ غافل بودند، گله‌مندم. این عزیزان آثاری را خلق کردند که واقعاً بی‌نظیراست.»
محمدمهدی اسماعیلی افزود: «سعی ما این است که ضمن حفظ این میراث و ظرفیت بزرگ به خلق دوره جدیدی در اعتلای شعر و سرود و موسیقی کشورمان بپردازیم. این مهم برنامه روشنی را می‌طلبد که در معاونت امور هنری ایجاد شده و طبق برنامه‌ریزی‌هایی که صورت گرفته بزودی مرکز سرود و آهنگ‌های انقلابی را ایجاد  می کنیم  تا این نگاه ارزشمند را احیا کنیم. گام بلند دیگر در دوره جدید این است که می‌خواهیم در مناطق کم‌برخوردار کشور برای هنرجویان متقاضی به‌ صورت رایگان آموزش‌های هنری فراهم کنیم و در این زمینه همکاران من در معاونت امور هنری و کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد همکاری کردند و طبق جدیدترین آمار بدست آمده تاکنون 17هزار نفر ثبت‌نام کرده‌اند که بسیاری از این ثبت‌نام‌ها در حوزه‌های سرود و آهنگ‌های انقلاب بوده و بنای ما این است در ایران پر افتخار که وجب به وجب خاک آن آکنده از شجاعت است بتوانیم ظرفیت‌های فرهنگی و هنری را فعال کنیم و روزهای خوشی را به ارمغان بیاوریم.»
 محمود شالویی سرپرست معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در بخشی از این مراسم گفت: هفته بسیج یادآور خاطرات به‌یاد ماندنی و فراموش نشدنی از دلیرمردان و حماسه‌سازانی است که برای همیشه در تاریخ ما ماندگار و جاویدان هستند و در کنار رزمندگان پرتلاش و جهادگر، هنرمندانی متعهد و متدین و آرمان‌طلب و آرمان‌خواه هم بودند و هستند که پا‌به‌پای رزمندگان آنها را یاری و با سرودها و موسیقی معنوی خویش فضای جبهه و جنگ را نشاط انگیز کردند تا آنجا که موجب شد قوت و قدرت بیشتری برای رزمندگان حاصل شود.

سرداران سرافراز اسلام
در این مراسم همچنین حاج صادق آهنگران مداح شناخته شده دوران جنگ نیز در سخنانی ضمن گرامیداشت یاد و خاطره شهدای دفاع مقدس به بیان خاطراتی از شهید سردار حاج قاسم سلیمانی پرداخت و گفت: «اگر بخواهیم همه خصوصیات و رفتارهای شایسته بسیجیان عزیز را با هم در یک جا جمع کنیم بدون تردید یکی از این کانون‌های تجمیع حاج قاسم سلیمانی است. او از جمله سرداران سرافراز اسلام بود که همواره شوق شهادت داشت و برای شهادت بی‌قرار بود و در کنار خصلت‌هایی همچون شجاعت، فروتنی، هوش، ارادت به اهل بیت(ع) و انقلاب اسلامی و دلسوزی همیشه به مردم ارادت داشت. اما ویژگی مهم او همواره طالب وصل بود و این وصل را با اشک می‌خواست.»
وی افزود: «به‌ خاطر دارم وقتی برای یادواره شهدا همراه ایشان به شهر همدان سفر کرده بودیم هنگامی که بر سر مزار شهید همدانی گرد هم آمدیم حال خوبی برقرار شد و حاج قاسم بار دیگر به من گفت:«برای من هم آرزوی شهادت کن.» حتی در زمانی دیگر که به تهران بازگشتیم یکی از سرداران عزیز سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مشغول ارائه گزارشی بود و با آنکه می‌دیدم حاج قاسم مشغول شنیدن گزارش بود اما هراز چندگاهی هم به من نگاه می‌کرد و بعد دوباره به آن عزیز نگاه می‌کرد تا اینکه در نگاه دیگرش گفت:«صادق اگر شهید شدم برای من سنگ تمام بگذار...»
تجلیل از هنرمندان دفاع مقدس
بخش دیگر این مراسم اختصاص داشت به تجلیل از هنرمندان دوران جنگ و با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و محمود شالویی سرپرست معاونت امور هنری با اهدای لوح سپاس از صادق آهنگران، اسفندیار قره‌باغی، محمدعلی گلریز، محمدرضا جعفری بهنام، کریم کریمی، محمدرضا پناهی‌نژاد، بابک میردادیان، علی ضرابی، سیامک کریم‌پور، ناصر رحیمی، رضا صنعتی‌نژاد، محمدرضا صفی، حسن زهری، جهانگیر زمانی، احمد عزیز، مسعود عالی، شاهرخ شیردوست، بهروز اسلامی و همایون رحیمیان قدردانی شد.

برش

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پاسخ به «ایران» در خصوص جایگاه سرود و آهنگ‌های انقلابی در جشنواره موسیقی فجر گفت: «این ساختار در سال‌های قبل وجود نداشت و طبیعتاً به‌واسطه عدم تعریف چنین ساختاری در این سال‌ها اقدامی هم صورت نگرفته اما در نظر داریم با ایجاد مرکز سرود و آهنگ‌های انقلابی در دفتر موسیقی ما‌به‌ازای آن جشنواره‌هایی هم برگزار کنیم و تلاش ما این است با اختصاص این موضوع، در سرتاسر کشور رویدادهای جدیدی خلق شود.»

حامد جیرودی/ تیم ملی بسکتبال ایران گام نخست مسابقات انتخابی جام جهانی ۲۰۲۳ را محکم برداشت. شاگردان مصطفی هاشمی که با قزاقستان، سوریه و بحرین در گروه D قرار دارند، از سد بحرین گذشتند. در این مسابقه ارسلان کاظمی ستاره تیم ملی بود و با کسب ۱۰ امتیاز، ثبت ۲۶ ریباند و ارسال ۱۰ پاس گل ضمن ثبت «تریپل‌ دبل» با تأثیرگذاری ۴۰ بهترین بازیکن زمین شد. کاظمی درباره بازی با بحرین و برتری برابر این تیم به خبرنگار «ایران» گفت: «دیدار با بحرین بازی اول ما در این راه طولانی بود و همیشه بازی‌های اول سختی‌های خاص خودش را دارد و خوشحالم که توانستیم بازی نسبتاً خوبی انجام دهیم و برنده شویم. البته اشتباهاتی هم داشتیم که امیدوارم بتوانیم برای بازی‌های بعد آنها را رفع کنیم.» درخشش ارسلان کاظمی بعد دیگری هم داشت؛ او با ۲۶ ریباند، ضمن شکست رکورد حامد حدادی با۲۲ ریباند، عنوان بهترین ریباندر ادوار مسابقات انتخابی جام‌جهانی را از آن خود کرد و رکوردی تاریخی برجای گذاشت. رکوردی که هیچ بازیکنی در تمام ادوار مسابقات انتخابی جام جهانی در یک بازی به آن نرسیده است. این بسکتبالیست 31 ساله و 2 متر و 3 سانتیمتری در این خصوص چنین نظر داد:«بسکتبال مثل ورزش‌های انفرادی نیست که ورزشکار رکوردی را در اختیار داشته باشد یا بخواهد آن را بشکند. برای همین وقتی در بازی حضور دارم به آمارها فکر نمی‌کنم و رکوردها برایم مهم نیست و تنها تمرکزم این است که تیم به پیروزی برسد. رکوردهایی که به‌دست آمده از نظر خودم خیلی اهمیت ندارد و این برد تیم ملی است که ارزش دارد.»
در بسکتبال معیارهای آماری زیادی وجود دارد اما 5 شاخص آماری مهم‌تر هستند که برای تمام بازیکنان ثبت می‌شود. امتیاز، ریباند، اسیست (پاس منجر به امتیاز)، استیل (توپ ربایی) و بلاک که اگر بازیکنانی در این شاخص‌ها بتوانند خود را 2 رقمی کنند، موفق به ثبت دبل دبل، تریپل دبل یا حتی کوادروپل دبل می‌شوند. کاظمی هم که به‌نظر می‌رسد در شرایط فنی و روحی خیلی خوبی نسبت به گذشته قرار دارد، درباره اینکه آیا فکر می‌کرد موفق به ثبت تریپل دبل شود؟ پاسخ داد: «ثبت تریپل دبل واقعاً سخت است اما باز هم دست بچه‌ها درد نکند که پاس‌هایی که من دادم را گل کردند یا آنها به من پاس دادند و گل کردم. بنابراین حاصل کار تیمی بوده و صرفاً یک آمار شخصی نیست.»  این فوروارد قدرتی درباره بازگشت مهدی کامرانی به تیم ملی هم صحبت کرد:«مهدی یکی از بازیکنان بزرگ آسیاست و بازیکن خیلی خوب و شناخته شده‌ای به‌شمار می‌رود و وجودش خیلی می‌تواند به تیم ملی کمک کند. همان طور که در بازی با بحرین هم توانست خیلی خوب کار کند و خودش را خیلی زود با شرایط وفق دهد و خوشحالیم که در کنارش هستیم.» کاظمی که در سال‌های گذشته سابقه بازی در تیم‌های واشینگتن ویزارد و فیلادلفیا سونی سیکسرز در NBA را دارد و پس از حدادی دومین ایرانی بوده که توانسته به معتبرترین و بزرگ‌ترین لیگ بسکتبال دنیا راه پیدا کند، درباره غیبت بازیکنانی مثل حامد حدادی و صمد نیکخواه بهرامی در تیم ملی گفت: «حامد و صمد هر دو از بازیکنان تأثیرگذار تیم ملی در سال‌های گذشته تا به حال بوده‌اند و نبودشان در تیم ملی حس می‌شود ولی در این پنجره که نمی‌توانیم آنها را در اختیار داشته باشیم، باید سعی کنیم که بهترین نتیجه را بگیریم تا تیم ملی برای صعود ضربه‌ای نخورد. امیدوارم با تمام شدن بازی‌های حامد در چین و برگشتن صمد به ایران، آنها هم به تیم ملی ملحق شوند.»
تیم ملی دیروز راهی منامه شد و فردا در بازی برگشت دوباره مقابل بحرین به میدان می‌رود. کاظمی درباره این دیدار هم صحبت کرد:«بازی‌های انتخابی جام جهانی همه سخت است چرا که همه تیم‌ها علاقه دارند انتخاب شوند و به جام جهانی بروند. قطعاً بازی فردا با بحرین سخت‌تر از بازی جمعه که میزبان بودیم، خواهد بود. چرا که باید مقابل تماشاگران آنها و در زمین‌شان بازی کنیم. یکی از ستاره‌های‌شان که در ایران نبود، قطعاً در این مسابقه بازی می‌کند ولی ما تلاش می‌کنیم بازهم عملکرد خوبی داشته باشیم و به پیروزی برسیم.»

بــــرش
برتری ایران مقابل بحرین با سرمربی امریکایی‌اش

تیم ملی بسکتبال ایران در اولین بازی‌اش از پنجره نخست انتخابی جام جهانی ۲۰۲۳، جمعه شب در تالار بسکتبال مجموعه آزادی تهران به مصاف بحرین رفت و با برد به کار خود پایان داد. بحرین از جیمز سم وینست سرمربی امریکایی روی نیمکتش بهره می‌برد و ایران هم مصطفی هاشمی را بعد از المپیک جایگزین مهران شاهین طبع کرد. محمد جمشیدی، مهدی کامرانی، اصغر کاردوست، ارسلان کاظمی و بهنام یخچالی بازیکنان شروع‌کننده ایران در این مسابقه بودند و توانستند کوارتر نخست را 24-17 به سود خود به پایان ببرند ولی در کوارتر دوم از شدت حملات دو تیم و التهاب بازی کاسته شد و بازیکنان در امتیازگیری چندان موفق نبودند. نتیجه این کوارتر 12-12 مساوی شد و نیمه نخست 36-29 به سود ایران به پایان رسید. کوارتر سوم فرصت مناسبی برای آسمانخراش های ایران بود و 28-14 برنده شدند ولی نتیجه کوارتر چهارم 23-18 به سود بحرین ثبت شد و بازی با حساب 82-66 به سود ایران به پایان رسید. مهدی علی‌نژاد معاون وزیر ورزش و جوانان و سعید راد بازیگر قدیمی سینما میهمانان ویژه این مسابقه بودند. تیم ملی ایران دیروز صبح با پروازی که بحرینی‌ها هم در آن حضور داشتند، راهی منامه شد تا از ساعت 19:30 دوشنبه 8آذر، بازی برگشت خود مقابل بحرین را در این کشور برگزار کند.

2 و 8

آیت‌الله رئیسی به منظور شرکت در اجلاس پانزدهم سران کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی (اکو) در ترکمنستان، شب گذشته با استقبال رئیس جمهور این کشور وارد عشق آباد شد.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری، آیت الله سید ابراهیم رئیسی و هیأت عالی‌رتبه همراه، شنبه شب در بدو ورود به فرودگاه عشق‌آباد از سوی قربان‌قلی بردی‌محمداف رئیس جمهور ترکمنستان مورد استقبال رسمی قرار گرفت.
در مراسم استقبال رسمی پس از نواخته شدن سرود جمهوری اسلامی ایران و جمهوری ترکمنستان، رؤسای جمهور دو کشور اعضای هیأت همراه را به یکدیگر معرفی کردند. پانزدهمین نشست سران سازمان همکاری اقتصادی (اکو)، یکشنبه هفتم آذرماه به میزبانی ترکمنستان برگزار می‌شود و این کشور ریاست دوره‌ای اکو را عهده‌دار خواهد بود.
رئیس جمهور در جریان این سفر، قرار است امروز (یکشنبه) با شرکت و سخنرانی در پانزدهمین اجلاس سران سازمان همکاری اقتصادی (اکو)، مواضع و پیشنهادات جمهوری اسلامی ایران در زمینه تقویت مناسبات منطقه‌ای و بین‌المللی و افزایش سطح همکاری‌ها و تبادلات اقتصادی کشورهای عضو سازمان اکو را تشریح و تبیین کند.
آیت الله رئیسی همچنین در این سفر در دیدار با همتایان شرکت ‌کننده در اجلاس، راه‌های توسعه و تعمیق روابط دوجانبه را مورد بحث و بررسی قرار می‌دهد. دیدار با ایرانیان مقیم ترکمنستان، تجار ایرانی و شرکت‌کنندگان در اجلاس اکو از دیگر برنامه های سفر رئیس جمهور است.
جمهوری اسلامی ایران، ترکیه، پاکستان، افغانستان، ترکمنستان، قرقیزستان، ازبکستان، قزاقستان، تاجیکستان و جمهوری آذربایجان،
۱۰ عضو سازمان همکاری اقتصادی اکو را تشکیل می‌دهند.

1 و 2

در حالی که سهم برداشت های دولت از صندوق از سال 90 تا 92 صفر بود، برداشت های غیرقانونی از این صندوق تقریباً از سال 93 آغاز شد
گروه اقتصادی : پس از ناموفق بودن تجربه حساب ذخیره ارزی، صندوق توسعه ملی باهدف تبدیل بخشی از عواید ناشی از فروش نفت و گاز و میعانات گازی و فرآورده‌های نفتی به ثروت‌های ماندگار، مولد و سرمایه‌های زاینده اقتصادی و نیز حفظ سهم نسل‌های آینده از منابع نفت و گاز و فرآورده‌های نفتی و براساس بند ۲۲ سیاست‌های کلی برنامه پنجم توسعه ابلاغی رهبر معظم انقلاب و ماده ۸۴ قانون برنامه پنجم توسعه در ۱۵ دی ماه سال ۱۳۹۰ تأسیس شد.این صندوق براساس مفاد اساسنامه خود که در ماده ۱۶ قانون احکام دایمی برنامه‌های توسعه کشور تنفیذ شده موظف به تأمین مالی طرح‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری در قالب اعطای تسهیلات بانکی به بخش‌های غیردولتی و سرمایه‌گذاری در بازار‌های پولی و مالی خارجی است.این درحالی است که کاهش سهم صندوق از درآمدهای حاصل از صادرات نفت و گاز از یک سو و برداشت‌های مکرر دولت قبل از منابع آن باعث بروز یک انحراف بزرگ درمأموریت‌های این نهاد فرانسلی شده است.
از سال 96 به بعد برداشت از صندوق توسعه ملی تشدید شد. سهم صندوق از درآمدهای نفتی به 20 درصد کاهش یافته و در تبصره‌های 4 بودجه‌ سنواتی تکالیفی برعهده آن گذاشته شد. علاوه بر آن برای حوادث و اتفاقاتی چون سیل، کرونا، بورس و هزینه‌های جاری بودجه برداشت‌هایی صورت گرفت.مسأله دیگر وضعیت بازپرداخت و تعهدات سررسید شده است که با تصمیم اخیر هیأت امنای صندوق توسعه ملی ابهاماتی را به‌وجود آورد.
در این زمینه مرکز پژوهش‌های مجلس اعلام کرد: تسهیلات سررسید شده دولت از صندوق توسعه ملی چقدر است و آیا اجازه هیأت امنای صندوق توسعه ملی مبنی بر اعطای مهلت برای بازپرداخت بدهی دولت به این صندوق، کماکان معتبر بوده و تسهیلات سررسید شده، بدون لحاظ تسهیلاتی است که مهلت گرفته‌اند یا خیر؟ این سؤال ناشی از تصمیم هیأت امنای صندوق توسعه ملی در جلسات مورخ 20 بهمن 1398 و 2 مهر 1399 مبنی بر امهال بخش عمده بدهی‌های سررسید شده دولت تا سال 1399 به صندوق توسعه ملی به سال‌های 1401 و 1402 است. به‌موجب این تصمیم، بدهی‌های سررسید شده دولت به صندوق توسعه ملی در سال 1400 بسیار کاهش یافته و کمتر از 300میلیون دلار (در حدود 3 هزار میلیارد تومان) خواهد بود. این درحالی است که بدون احتساب این دو امهال انجام شده، مجموع بدهی‌های سررسید شده دولت در سال 1400 به صندوق توسعه ملی در حدود 12 میلیارد و 221میلیون دلار و 500 میلیون یورو به‌صورت ارزی و 20 هزار میلیارد ریال به‌صورت ریالی خواهد بود.
بازوی پژوهشی مجلس در توضیح این مسأله به وضعیت سهم صندوق توسعه ملی از صادرات نفت اشاره کرد و نوشت: لایحه بودجه سال 1400 کل کشور در بند 1 تبصره «الف» سهم صندوق توسعه ملی از منابع حاصل از صادرات نفت و میعانات گازی و خالص صادرات گاز را 20 درصد دانسته و اختلاف میان این سهم و سهم قانونی (38 درصد) را به‌عنوان وام صندوق توسعه ملی به دولت تلقی کرده است. از آنجا که این حکم خلاف سیاست های کلی نظام بود، دولت از رهبر انقلاب تقاضای موافقت با این امر را کرد. معظم‌له، با این تقاضا مشروط به اینکه کلیه تسهیلات سررسید شده دولت از صندوق توسعه ملی، از محل سهم دولت از مازاد بر یک میلیون بشکه در روز بازپرداخت شود، موافقت کرده‌اند.
سهم صندوق در بودجه 1399
یکی از نمودهای این انحراف در صندوق توسعه ملی در بودجه‌های سال گذشته و امسال، نمایان است. پس از بیش برآوردی منابع درآمدی دربودجه و بروز کسری بودجه درسال گذشته درکنار فروش گسترده اوراق دولتی برای از بین بردن ناترازی‌های بودجه برداشت از صندوق توسعه ملی نیز افزایش یافت.
براساس گزارش مرکزپژوهش‌های مجلس در چند سال اخیر با درخواست دولت بخشی از سهم صندوق توسعه از درآمدهای نفتی به‌عنوان قرض، صرف بودجه دولت می‌شود و در سال ۱۳۹۹ نیز، ۱۶ واحد درصد از سهم صندوق توسعه ملی (مابه‌التفاوت ۲۰ درصد و ۳۶ درصد) از درآمدهای نفتی صرف مخارج بودجه‌ای شده است. همچنین برداشت ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون یورو از صندوق طبق تبصره «۴» قانون بودجه سال ۱۳۹۹ که ماهیت استقراض داشته در این سال استفاده شده است. از آنجایی که دسترسی به منابع ارزی صندوق توسعه ملی با محدودیت‌هایی همراه است به‌نظر می‌رسد درنتیجه برداشت‌های دولت از صندوق توسعه ملی در سال ۱۳۹۹ نیزهمانند سال ۱۳۹۸ به پایه پولی کشور افزوده شده است.
میزان برداشت از صندوق از سال 90 تا 1400
براساس اطلاعیه صندوق توسعه ملی، کل منابع واریزی به حساب صندوق تا تاریخ ۳۱ تیر۱۳۹۲ یعنی پایان کار دولت دهم، ۵۲.۹ میلیارد دلار بوده که فقط ۲۰.۱ میلیارد دلار آن بابت تسهیلات ارزی-ریالی پرداخت شده بود؛ بنابراین مابقی منابع صندوق یعنی رقم ۳۲.۸ میلیارد دلار آن به‌صورت نقد یا تعهدی مانده بود.از این مبلغ، ۱۴.۷ میلیارد دلار آن تعهدات صندوق بابت طرح‌های ارزی مصوب در دولت دهم بود، یعنی هنوز پرداخت نشده و در اختیار صندوق بود. ۱۸.۱ میلیارد دلار آن هم مانده قابل تخصیص در شروع به‌کار دولت یازدهم بود.
براساس برنامه پنجم توسعه، سهم صندوق توسعه ملی از درآمدهای نفتی در سال ۱۳۹۰ معادل ۲۰ درصد تعیین و مقرر شد هر سال ۳ درصد به این سهم اضافه شود.در قانون برنامه ششم توسعه کف رقم واریزی به صندوق توسعه ملی از درآمدهای نفتی در سال اول (سال ۱۳۹۶) ۳۰ درصد شد و باید در ادامه هر سال ۲ درصد به این رقم اضافه می‌شد.
دولت دهم در لوایح بودجه سال‌های ۱۳۹۰، ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲، سهم مصوب قانون برنامه پنجم توسعه را رعایت کرد و هر سال هم ۳ درصد آن را افزایش داد؛ اما دولت یازدهم به بهانه‌های مختلف همچون کاهش قیمت نفت یا تحریم‌ها، سهم مصوب برنامه‌های پنجم و ششم را رعایت نکرد و هر سال سهم کمتری به صندوق توسعه ملی داد.بدین ترتیب در قوانین بودجه سالانه، در حالی که دولت دهم هیچ استقراض و برداشتی از صندوق توسعه ملی نداشت، دولت‌های یازدهم و دوازدهم با احتساب لایحه بودجه ۱۴۰۰ حدود ۲۱۵ هزار میلیارد تومان از منابع صندوق توسعه ملی را برداشت کرده‌اند.
بر پایه آمارهای موجود میزان برداشت دولت از منابع صندوق توسعه ملی در سال‌های 1390 تا 1392 صفر بود و بدین ترتیب دولت وقت هیچ برداشتی ازاین صندوق نداشت. اما از سال 1393 میزان برداشت‌های دولت از صندوق آغاز و سال به سال افزایش یافت. برهمین اساس درحالی که میزان برداشت دولت از صندوق درسال 1393 برابر با 431 میلیارد تومان بود درسال 1394 این مبلغ به 4 هزار و 275 میلیارد تومان افزایش یافت رقمی که درسال 1395 و 1396 با اندکی کاهش به ترتیب به 599 و 660 میلیارد تومان رسید. ولی از سال 1397 به‌صورت تصاعدی برداشت‌های دولت از صندوق افزایش یافت. به طوری که درسال 1397 حجم برداشت از این صندوق به 21 هزارمیلیارد تومان رسید و درسال 1398 به 40 هزارمیلیارد تومان رسید. با رشد تقریباً دو برابری، دولت درسال گذشته نیز 72 هزار و 130 میلیارد تومان از صندوق توسعه ملی برداشت کرد. طبق برآوردهای صورت گرفته درسال‌جاری نیز براساس تعهداتی که از دولت قبل برجای مانده ، میزان برداشت از صندوق به 75 هزار و 500 میلیارد تومان می‌رسد.
برداشت غیر قانونی ۵ هزار میلیاردی دولت از صندوق
درهمین زمینه در فروردین ماه سال‌جاری، جعفر قادری عضو کمیسیون برنامه و بودجه در گفت‌و‌گو با مهر، با اشاره به بررسی عملکرد صندوق توسعه ملی در سال ۹۹ با حضور نمایندگان دیوان محاسبات اعلام کرد: دولت ۵ هزار میلیارد تومان مالیات بر درآمدهای صندوق توسعه ملی را از این صندوق برداشت کرده که این برداشت غیرقانونی است و باید به صندوق بازگردانده شود.
نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: بخش عمده منابع صندوق توسعه ملی با مجوز از سوی دولت برداشته شده و تنها حدود یک سوم منابع صندوق به بخش غیردولتی اختصاص یافته است.

فریبا خان احمدی
خبرنگار
پس از چین، انگلیس، هند و پرو حالا خبر می رسد که پنجمین واریانت دردسرساز ویروس کرونا از آفریقای‌جنوبی سر در آورده است. شناسایی این سویه جدید همه فرضیه‌ها درباره پایان همه‌گیری بیماری کووید19 با از بین رفتن ویروس دلتا را - در حال حاضر- رد کرده؛ آن هم در شرایطی که با فروکش التهاب ویروس دلتا با واکسیناسیون گسترده جهانی، از بار تأثیرات بحران‌زای کرونا بر اقتصاد کشورها کاسته شده است. به‌دنبال شناسایی خطرناک‌ترین سویه ویروس کرونا، انتشارتحقیقات مرتبط با ویژگی‌های واریانت جدید و مقابله با آن به سوژه داغ رسانه‌های جهانی بدل شده است. طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی این واریانت، 30مرتبه دچار جهش شده که به‌دلیل سرعت انتشار آن و افزایش تصاعدی بیماران در عرض یک هفته در آفریقا، بحران‌زا بودن سویه جدید را محتمل‌تر کرده است. گونه «B۱.۱.۵۲۹» توسط سازمان بهداشت جهانی، اومیکرون «Omicron» نامگذاری شده و در دسته ویروس‌های «نگران‌کننده» طبقه‌بندی شده است. طبق اطلاعات منتشرشده، این سویه به‌طور کلی دارای ۵۰ جهش است که بیش از ۳۰ جهش روی پروتئین اسپایک رخ داده است (یعنی دو برابر بیشتر از سویه دلتا که در هند شناسایی شد). پروتئین اسپایک همان بخشی از سلول است که از سوی واکسن‌ها هدف قرار می‌گیرد. محققان هنوز به‌طور دقیق نمی‌دانند آیا واریانت «اومیکرون» نسبت به ایمنی واکسن‌ها مقاومت دارد یا خیر با این حال سازمان بهداشت جهانی اومیکرون را به‌عنوان یک گونه «نگران‌کننده» طبقه‌بندی کرده است؛ گونه‌ای که دو برابر گونه دلتا جهش داشته است به‌همین علت نیز اصلی‌ترین نگرانی درباره اومیکرون، احتمال بی‌اثر یا کم‌اثر بودن واکسن‌ها در برابر آن وجود دارد اما این موضوع فعلاً به‌عنوان نگرانی مطرح است و «اظهار نظر قطعی» دانشمندان محسوب نمی‌شود. مواردی از طغیان سویه جدید «اومیکرون» در انگلستان و بلژیک به‌طور پراکنده گزارش شده و عوارض حاد تنفسی از جمله نشانه‌های بارز سویه جدید عنوان می‌شود.در ایران نیز در شرایطی که آمارهای کرونا در مدار کاهشی قرار گرفته، تعداد مبتلایان به زیر 5 هزار نفر در روز رسیده و از طرفی مرگ‌ومیر ناشی از کرونا در ۱۰ استان کشور در 24 ساعت منتهی به روز گذشته صفر یا یک بوده است اما نگرانی‌ها از ورود جهش جدید به کشور شدت گرفته است. بر همین اساس، رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت از آماده باش کشور برای جلوگیری از ورود جهش جدید کرونا خبر می‌دهد. به گفته محمد مهدی گویا؛ جهش آفریقای‌جنوبی به‌دلیل آنکه قابلیت بیماری زایی نسبتاً بالایی دارد اگر منتشر شود با نگرانی که در این رابطه وجود دارد ممکن است برخورد با آن سخت باشد البته چند هفته طول می‌کشد تا شخصیت سویه جدید کرونا با جهش‌هایی که داشته مشخص شود تا بتوان با قطعیت نظر داد.مطابق آنچه که وزارت بهداشت اعلام کرده است؛ فعلاً شواهد نشان داده که سویه جدید ویروس کرونا باید عوارض شدیدتری در پی داشته باشد به همین دلیل وزارت بهداشت هم تمهیدات ویژه به‌کار گرفته است. به‌گفته گویا؛ به افرادی که قصد مسافرت به آفریقای‌جنوبی، بوتسوانا، نامیبیا، زیمبابوه، لسوتو و اسواتینی را دارند توصیه می‌کنیم سفر خود را به تأخیر بیندازند. ما همه اطلاع رسانی‌ها را در فرودگاه و تمام مرزهای زمینی، هوایی و دریایی در اختیار می‌گذاریم یعنی بدون آگاهی از کشور خارج نخواهند شد.
گویا با تأکید بر اینکه نهایت سختگیری اعمال خواهد شد، اظهار کرد: ما پرواز مستقیم از این کشورها نداریم و اعلام کردیم برای ورود فرد غیر ایرانی از کشورهای یاد شده به ایران ممانعت ایجاد خواهیم کرد و ایرانیانی هم که می‌خواهند مسافرت داشته باشند تا دو نوبت تست PCR منفی نداشته باشند باید در مبادی مرزی در قرنطینه بمانند. حتی ممکن است فردی تا ۱۴ روز در قرنطینه مرزی بماند. این اطلاع رسانی‌ها به مردم و سفارتخانه‌های ما در این کشورها انجام می‌شود.
امیکرون قابلیت بیماری زایی بالایی دارد
حمید سوری اپیدمیولوژیست در گفت‌و‌گو با ایسنا درباره ویژگی‌های سویه جدید ویروس کرونا و فرار این سویه از ایمنی زایی واکسن‌ها گفته است: در مورد میزان کشندگی این جهش جدید، اطلاعات جسته و گریخته است و فعلاً نمی‌توان قضاوت زیادی کرد. برای اینکه ببینیم آیا واکسن‌های موجود می‌توانند در برابر این جهش پاسخگو باشند هم به چند هفته زمان نیاز داریم تا نتایج عیان شود ولی آنچه‌ تابحال درمورد واریانت جدید تحت عنوان «اومیکرون» می‌دانیم این است که قابلیت بیماری زایی بالایی دارد و تابحال مشخص شده است که بیشتر گروه‌های سنی جوان‌تر را هدف قرار می‌دهد. در آفریقا که پوشش واکسیناسیون پایین است تقریباً همه گروه‌های سنی برای ابتلا حساس هستند ‌و تمایل ویروس برای ایجاد آلودگی به‌سمت جوانان است.
در همین رابطه تصمیمات جدید هوایی برای مقابله با سویه جدید کرونا نیز در دستور کار مدیران مربوط به حمل‌ونقل هوایی قرار گرفته است. حسن خوشخو مدیرکل دفتر نظارت بر فرودگاه‌ها، شرکت‌ها و مؤسسات هوانوردی سازمان هواپیمایی روز گذشته گفت: پرواز مستقیمی از قاره آفریقا به ایران نداریم و در صورت نیاز محدودیت‌های پروازی از کشورهایی که سویه جدید در آنها در حال گسترش است، اتخاذ می‌شود.
وی با بیان اینکه ستاد ملی کرونا درباره سویه جدید تصمیم‌گیری می‌کند، خاطرنشان‌ کرد: اکنون هیچ پرواز مستقیمی از آفریقا نداریم اما برای پروازهای غیرمستقیم و کانکشن که بیشترین آنها از دوبی و قطر است، در صورت ابلاغ قوانین جدید پذیرش مسافر نخواهیم داشت، اکنون هیچ کشوری در فهرست کشورهای ویژه که با معرفی وزارت بهداشت مسافران از این کشورها حق ورود به کشور را نداشتند، وجود ندارد.

گروه جهان/ «سیدحسن نصرالله» جمعه شب در سخنانی به مناسبت سالگرد استقلال لبنان، با اعلام تعهد حزب‌الله به استقلال این کشور، اقدام معدود کشورهای غربی در تروریستی خواندن حزب‌الله را بی‌ارتباط با انتخابات پارلمانی پیش رو ندانست و تأکید کرد: «این فشارها تأثیری بر عزم مقاومت نخواهد داشت.»
به‌گزارش خبرگزاری فارس، دبیرکل حزب‌الله لبنان در ابتدای این سخنرانی عید استقلال را به تمامی لبنانی‌ها تبریک گفته و از خداوند خواست به ملت لبنان توانایی حمایت از آزادی و حق حاکمیت دولت خود را بدهد. او در این سخنان تأکید کرد: «محافظت از استقلال، حق حاکمیت، آزادی و کرامت، جنگی است که باید ادامه یابد و از آن محافظت شود.» وی راز محافظت از استقلال را در شناسایی نقاط ضعف استقلال به‌دست آمده دانست و گفت: «در صورتی که استقلال لبنانی‌ها ناقص یا ظاهری است باید آن را به استقلال واقعی تبدیل کرد.» وی آزادسازی اراضی اشغالی لبنان در سال 2000 میلادی را یکی از تلاش‌های کشورش برای «حفظ استقلال و حق حاکمیتش»  دانست و به دشمنان لبنان هشدار داد: «حزب‌الله همچون همیشه در قلب نبرد استقلال، حق حاکمیت و آزادی لبنان است همان‌طور که همیشه بوده و در مراحل متعددی پیروز شده است. ما اطمینان داریم پیروزی‌های بیشتری پیش روی ما است و روزی خواهد آمد که برای وطن مان حق حاکمیت و آزادی واقعی به ارمغان آوریم.»
سریال تکراری فشارها بر جبهه مقاومت
«سیدحسن نصرالله» سپس به تلاش‌های اخیر تل آویو برای مجاب کردن یکی، دو کشور غربی برای درج نام «حزب الله» و «حماس» به‌عنوان دو جبهه مهم مقاومت در منطقه، در فهرست تروریسم اشاره کرد و گفت: «شاهد آن هستیم که در برخی کشورها، جنبش‌های مقاومت، گروه‌ها و اعضا و گاهی اوقات تمامی جنبش در لیست تروریستی قرار گرفته‌اند. این مسیری است که ادامه داشته و ادامه خواهد داشت.» دبیرکل حزب‌الله لبنان ضمن تأکید بر اینکه این دست اقدام‌ها به تحولات منطقه یا انتخابات پارلمانی ارتباط دارد، گفت: «قرار گرفتن نام قطب‌های مختلف مقاومت در لیست تروریستی هیچ تأثیری بر عزم مقاومت یا هوشیاری محیط‌هایی که مقاومت در آن حضور داشته، نخواهد داشت.» وی درباره عادی‌سازی روابط برخی کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی نیز گفت: «شاهد چند مسیر از جمله مسیر عادی‌سازی هستیم و آخرین آن، چیزی است که در مراکش شاهد آن بودیم و همچنین شاهد افزایش تنگناها و فشارها برای تمام کسانی هستیم که از مقاومت حمایت می‌کنند.»
سیدحسن نصرالله همچنین از روند تحقیقات درباره انفجار بندر بیروت انتقاد کرده و با اشاره به اینکه «این روند، به کشف حقیقت منجر نخواهد شد» به انتقاد از حمله به تظاهرات کنندگان (الطیونه) پرداخت و گفت: «فشار گروه‌های سیاسی به قضات درباره این دادگاه بی‌احترامی به شهدا، مجروحان و خانواده‌هایشان است.»
کمک ایران و سوریه به لبنان
در حالی که لبنان در شرایط سخت اقتصادی به سر می‌برد، دبیرکل حزب‌الله لبنان خواهان موضع شجاعانه دولت لبنان در برابر محتکران و کسانی شد که با قیمت ارز بازی می‌کنند و درباره بحران سوخت در کشورش نیز گفت: «در برابر صف‌های تحقیر‌آمیز در مقابل جایگاه‌ها و ایجاد بازار سیاه و نبودن سوخت، اعلام کرده بودیم که اگر وضعیت به‌همین منوال باقی بماند، به ایران برای خرید بنزین و گازوئیل برای بهبود شرایط رجوع خواهیم کرد. از همین رو در حال حاضر بنزین و گازوئیل در بازار موجود بوده و هیچ صفی برای آن وجود ندارد.» سیدحسن نصرالله تأکیـــــــد کرد:«نمی‌خواهیم جای شرکت‌های مشتقات نفتی لبنان را بگیریم بلکه چیزی که خواستیم مشارکت در کاهش بحران لبنان بوده است. فشارهای امریکا بر دولت، ما را به سوی گزینه آوردن گازوئیل از سوریه با وجود مشکلات سوق داد.»
استقبال واشنگتن از اقدام استرالیا
تأکید سید‌حسن نصرالله بر بی‌حاصل بودن افزایش فشارها بر جبهه مقاومت در حالی است که پیشتر استرالیا در اقدامی همسو با انگلیس که هفته پیش فعالیت حماس، دیگر عضو جبهه مقاومت در منطقه را تروریستی اعلام کرد، حزب‌الله لبنان را در فهرست تروریسم خود قرار داد. در ساعات پایانی روز جمعه وزارت خارجه امریکا از این اقدام استقبال کرد. به‌گزارش ایسنا، به‌نقل از سایت شبکه خبری روسیا الیوم، «ند پرایس»، سخنگوی وزارت خارجه امریکا مدعی شد: «حزب الله، مانع بزرگی بر سر راه صلح و ثبات در لبنان، خاورمیانه و سراسر جهان است.»

گروه اقتصادی/ در حالی که در روزهای اخیر بازار دلالی بر سر سهمیه 2000 دلاری ارز، بر نوسانات بازار دامن زده بود، بانک مرکزی دیروز با صدور بخشنامه‌ای این سهمیه را محدود به مصارف خدماتی 25 گانه کرد.بانک مرکزی در بخشنامه خود میزان ارز مسافرتی و ارز مورد نیاز برای شرکت در دوره‌های آموزشی و پژوهشی را از 2000 یورو به 2200 یورو افزایش داد.
در بخشنامه بانک مرکزی تصریح شده است صرافان صرفاً مجاز به تخصیص ارز در سرفصل‌های اعلامی هستند و در صورتی که سرفصل خدماتی مورد نیاز متقاضیان در سرفصل‌های اعلامی وجود ندارد، بانک مرکزی آمادگی دارد مراتب را حسب اعلام کانون صرافان، بررسی و در این خصوص اقدام کند.بانک مرکزی برای مدیریت تقاضای ارز با هدف تأمین نیازهای خرد بازار ارز مانند سفرهای خارجی، درمانی و تحصیلی به هر کارت ملی در طول یک سال 2000 یورو یا معادل آن 2200 دلار سهمیه ارز اختصاص داده اما این راهکار در روزهای متلاطم بازار ارز ابزاری برای سوء‌استفاده دلالان شده بود و در روزهای اخیر تقاضا برای ارز سهمیه‌ای و فروش آن در بازار آزاد بر التهاب بازار ارز افزوده بود. مدتی است برخی دلالان بازار ارز با سوءاستفاده از این امکان، ارز سهمیه‌ای افراد را بین 200 هزار تومان تا 450 هزار تومان خریداری می‌کردند و با احتساب ما‌به‌التفاوت نرخ صرافی و بازار آزاد تا یک میلیون تومان از هر معامله سود می‌بردند.دولت در شهریور ماه گذشته برای کنترل سوداگری دلالان در این مورد اقدام به قطع سهمیه کرد اما به‌دلیل آنکه نشانه‌ای از وجود محدودیت در منابع و موجودی ارزی کشور و در عین حال ورود بخشی از تقاضاها به بازار آزاد بود، به افزایش قیمت ارز منجر شد اما حالا این سهمیه محدود 25 عنوان مصارف خدماتی شده است و در عین حال در روزهای اخیر بانک مرکزی از افزایش ۶۹ درصدی عرضه ارز در سامانه نیما نسبت به سال قبل خبر داده که حکایت از کاهش محدودیت در منابع ارزی کشور دارد.

حذف سایر موارد در بخشنامه جدید
کامران سلطانی‌زاده، رئیس سابق کانون صرافان در گفت‌و‌گو با «ایران» تفاوت این بخشنامه با بخشنامه پیشین را حذف سرفصل سایر موارد عنوان می‌کند و می‌گوید: مشکل اساسی در وضعیت کنونی بازار اختلاف بین نرخ صرافی‌های رسمی با نرخ بازار آزاد است که این تفاوت جذابیت داشته و بسیاری از هموطنان از این سهمیه برای سود کمی استفاده می‌کنند.وی معتقد است بهترین نوع نرخ‌گذاری، آزاد‌سازی نرخ‌ها به صورتی است که ارز صرافی‌ها و بازار آزاد تک نرخی باشد و ‌براساس‌ عرضه و‌تقاضا، مشتریان واقعی در بازا‌ر حضور یابند نه واسطه‌ها برای سود‌جویی از تفاوت نرخ.

 یکسان‌سازی نرخ ارز تنها راه حذف واسطه‌ها
رئیس سابق کانون صرافان تصریح می‌کند: با آزادسازی نرخ ارز و‌حتی واقعی شدن نرخ ارز صادرکنندگان در سامانه نیما و حذف تفاوت‌ها، واردکنندگان واقعی به‌دنبال واردات خواهند بود و به صادرکننده نیز کمک خواهد شد ارز حاصل از صادرات خود را که با زحمت صادر کرده با نرخ متعارف به فروش برساند.سلطانی‌زاده تأکید می‌کند: با وجود تفاوت نرخ، صادرکننده ارز را به اجبار ارزان‌تر می‌دهد و‌عملاً واردکننده سود تفاوت را خواهد برد و ما به ضرر صادرکننده عمل کرده‌ایم که نیاز به حمایت دارد.وی می‌گوید: در همه جای دنیا بازارها بر اساس نرخ‌های واقعی و عرضه و تقاضا نرخ‌گذاری می‌شوند و هیچ نرخی به‌صورت دستوری و با بخشنامه ارائه نمی‌شود؛ این مشکل در بازار خودرو، بورس، فلزات و‌ کالا به‌صورت دیگر مشاهده می‌شود.رئیس سابق کانون صرافان یکسان‌سازی نرخ ارز را تنها راه حذف واسطه‌ها می‌داند و می‌گوید: ممکن است این بخشنامه در کوتاه‌مدت برای واسطه‌ها و دلالان محدودیت‌هایی ایجاد کند اما به مرور راه‌های دور زدن آن را پیدا می‌کنند چرا که وجود این تفاوت نرخ همچنان جذابیت ایجاد می‌کند.
 

یک سال قبل کمتر کسی بود که حتی نامی از محسن فخری‌زاده مهابادی شنیده باشد. نامی ناآشنا برای عموم مردم که حالا و پس از عملیات پیچیده ترور او دهان به دهان می‌چرخید. دانشمندی بزرگ که سابقه همکاری با شهید حسن تهرانی مقدم را در کارنامه خود داشت و امروز ایران مدیون خدمات دفاعی و هسته‌ای اوست. اما ابعاد شخصیتی وی در همین موضوع خلاصه نمی‌شود. دانشمندی که با قرآن و حافظ انس داشت و حتی اهل شعر و شاعری بود. مردی علاقه‌مند به فلسفه که جلسات سه‌شنبه‌های وی در موضوع فلسفه علم بین دوستان و علاقه‌مندانش زبانزد بود و در نقطه وصل فلسفه و فیزیک نظریه پردازی می‌کرد. والا بودن ابعاد شخصیتی وی تا جایی است که در لحظه شهادتش و وقتی چندین گلوله به بدن وی اصابت کرده، بیشتر نگران محافظانش بود و با فریاد از آنها می‌خواست تا جلو نیایند تا مبادا آسیبی ببینند. این شخصیت برجسته که ده‌ها سال سوژه ترور دستگاه‌های جاسوسی دشمن بود از اسفند 1385 نامش در لیست تحریم‌های قطعنامه 1747 شورای امنیت آمده بود.
نیویورک تایمز درخصوص وی نوشته است: «فخری‌زاده یکی از پنج شخصیت ایرانی بود که نامش در فهرست ۵۰۰ نفره‌ قدرتمندترین افراد جهان که از سوی نشریه امریکایی فارن پالیسی منتشر می‌شود، قید شده بود.» امریکایی‌ها وی را «صندوقچه اسرار برنامه هسته‌ای ایران» معرفی می‌کردند و برخی تحلیلگران داخلی لقب «قاسم سلیمانی هسته‌ای» را به وی داده‌اند.
قدرت او در نیروسازی، کادرسازی و استفاده از ظرفیت جوانان نخبه باعث شده بود تا بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر وقت رژیم صهیونیستی که محسن فخری‌زاده را به عنوان مدیر پروژه‌ آماد معرفی کرده، درخصوص وی بگوید او به عنوان رئیس سازمان پژوهش‌های نوین دفاعی (سپند) بسیاری از چهره‌های کلیدی برنامه هسته‌ای ایران را در مجموعه خود داشته‌ است.
پروژه تحریف هویت شهید
در ساعات ابتدایی انتشار خبر شهادت فخری‌زاده‏، هویت کمتر شناخته شده وی باعث شده بود تا سردرگمی در رسانه‌های کشور موج بزند. این رخداد گرچه طبیعی به نظر می‌رسید اما از جایی محل تعجب قرار گرفت که شخصیت‌های دولتی وقت نیز اظهارات ضد و نقیضی درخصوص هویت واقعی شهید فخری‌زاده داشتند. ساعاتی پس از این اقدام تروریستی سخنگوی سازمان انرژی هسته‌ای به سرعت با خبرگزاری ایسنا مصاحبه کرد و در موضعی قابل تأمل اعلام نمود: «کلیه دانشمندان صنعت هسته‌ای کشور در سلامت کامل به سر می‌برند و برای هیچ کدام آنها حادثه‌ای پیش نیامده است!» بعد از این اقدام علی اکبر صالحی رئیس وقت سازمان انرژی اتمی پیام تسلیتی خطاب به امیرحاتمی وزیر دفاع صادر کرد. در پیام معنادار صالحی آمده بود: «خبر ترور ناجوانمردانه برادر خدوم، شهید دکتر محسن فخری‌زاده، رئیس سازمان پژوهش و نوآوری وزارت دفاع که سال‌های طولانی از عمر پربرکت خویش را صرف مجاهدت و ارتقای توان دفاعی کشور نمود، موجب تأسف و تأثر عمیق گردید.»
این اقدام معنادار و عدم به کار بردن عنوان «دانشمند هسته‌ای» و تأکید صرف بر هویت دفاعی شهید محسن فخری‌زاده توسط دیگر مقامات دولت تدبیر و امید نیز  تکرار شد. محمدجواد ظریف وزیر خارجه دولت یازدهم و دوازدهم در بیانیه‌ای که به مناسبت شهادت محسن فخری زاده صادر کرد، از او صرفاً با عنوان «دانشمند برجسته و مدیر موفق» یاد کرد. در نهایت نیز با انتشار پیام تسلیت رئیس دولت مشخص شد که دولتمردان نمی‌خواهند هویت واقعی شهید را عنوان کنند. حسن روحانی بدون نام بردن از خدمات هسته‌ای این شهید والامقام وزارت دفاع را خطاب قرار داد و نوشت: «بی‌تردید وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح با ایثار و تلاش روزافزون و بهره‌گیری از همکاران و شاگردان این شهید والامقام جای خالی این دانشمند خدوم را پر خواهد کرد.»
تردید درخصوص هویت سانسور شده‌ شهید
فضای پرابهام و سانسور خدمات هسته‌ای شهید فخری‌زاده باعث شد تا همکاران و افراد آشنا به خدمات محسن فخری‌زاده واکنش نشان دهند. فریدون عباسی رئیس سابق انرژی اتمی در واکنش به خط انکار هویت هسته‌ای شهید در مصاحبه‌ای اعلام کرد: «آقای فخری‌زاده از دانشمندان سطح یک کشور در حوزه هسته‌ای بود. کسی هسته‌ای بودن ایشان را انکار نکند.» عباسی همچنین بعداً خبر داد که به او گفته شده تا در مورد هویت هسته‌ای شهید صحبتی نکند. این همکار محسن فخری‌زاده در این خصوص فاش کرد: «روزی که ایشان شهید شد، صدا و سیما را هم تحت فشار گذاشته بودند که هسته‌ای بودن ایشان را پوشش ندهند، به من هم می‌گفتند شما نگویید هسته‌ای بوده است! من هم قبول نکردم و گفتم اگر می‌خواهید صحبت کنم من راست می‌گویم،  من نمی خواهم از خون شهید استفاده سیاسی کنم.»
همچنین سیدابراهیم رئیسی رئیس وقت دستگاه قضا در پیام تسلیت خود به خدمات وی در «علم و فناوری و دانش هسته‌ای» اشاره کرد.
پایان گمانه‌زنی‌ها
هشتم آذرماه 1399رهبرمعظم انقلاب با انتشار پیام تسلیتی فضای ابهام‌آلود را شفاف کرده و مهر پایانی به پروژه تحریف هویت واقعی شهید محسن فخری‌زاده زدند. ایشان با عنوان «دانشمند برجسته و ممتاز هسته‌ای و دفاعی» خدمات ایشان در این حوزه‌ها را کم‌نظیر و گرانبها خواندند و خواستار مجازات قطعی آمران و عاملان این جنایت شدند. این رخداد به منزله پایان گمانه‌زنی‌ها در خصوص هویت واقعی شهید در تاریخ ثبت شد.
آنچه مشخص است این است که امروز و در سالگرد ترور شهید فخری‌زاده، جمهوری اسلامی ایران از اهداف و توان هسته‌ای خود نه تنها عقب‌نشینی نکرده که بیش از 30 کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده 60 درصد و بیش از 220 کیلو اورانیوم 20 درصد در اختیار دارد؛ مسأله‌ای که نشان می‌دهد جنایت صهیونیست‌ها نتوانسته در مقابل سرعت پیشرفت‌های ایران بایستد. قبلاً ژنرال دان حالوتس فرمانده سابق نیروی هوایی ارتش رژیم صهیونیستی به این مسأله اعتراف کرده بود که شاید آنها بتوانند یکی از تأسیسات هسته‌ای را از کار بیندازند اما قطعاً نخواهند توانست مغزها و ذهن‌هایی که آن را توسعه می‌دهند از پای درآورند.

برش
جانشین وزیر دفاع: شهید فخری‌زاده به هیچ وجه برجام را قبول نداشت

سردار سید مهدی فرحی جانشین وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح در صحبت‌هایی در مستند ماجرای نیمروز که جمعه شب از برنامه ثریا پخش شد، به کسانی که شهید فخری‌زاده را حامی برجام معرفی کرده بودند انتقاد کرد و گفت: «حمایت ایشان از برجام وصله نچسبی بود که به ایشان نسبت دادند. ایشان مرتب از برجام تبری می‌جست شاید 10 بار خودم از ایشان شنیدم. خیلی برای ایشان مهم بود که ایشان را مدافع برجام معرفی نکنند.» جانشین وزیر دفاع که آشنایی نزدیکی با این دانشمند برجسته کشورمان داشته است، یکی از ویژگی‌های ایشان را صراحت و شجاعت اعلام کرد و گفت: «ایشان به صورت علنی و آشکارا و بدون ملاحظه وزیر و رئیس جمهور و نماینده مجلس و بدون خط قرمز مواضعش را اعلام می‌کرد. بارها از ایشان شنیدم که برجام را به هیچ وجه قبول نداشت.» سردار فرحی همچنین اعلام کرد شهید فخری‌زاده بارها مصادیق مشکلات برجام را به مسئولین تذکر داده بود که بعداً با شکست خوردن برجام، صحت صحبت‌های ایشان بر همه مشخص شد.

محبوبه مصرقانی
خبرنگار
طبق آخرین آمار سازمان بهزیستی کشور، یک میلیون و 759 هزار نفر تحت پوشش این سازمان قرار دارند و از آغاز شیوع کرونا از خدمات این سازمان استفاده کرده‌اند. آن طور که معاون سازمان بهزیستی می‌گوید به‌دلیل حساس بودن گروه‌های هدف، معلولان جزو اولین گروه‌هایی بودند که واکسن کرونا را دریافت کرده‌اند و تاکنون به 136 هزار و 662 معلول شدید و خیلی شدید واکسن کرونا تزریق شده است. از طرفی در حال حاضر50 هزار و 727 معلول جسمی شدید و خیلی شدید در مراکز شبانه روزی و مراقبتی بهزیستی نگهداری می‌شوند. معاون توانبخشی سازمان بهزیستی و مسئول کمیته مقابله با کرونای سازمان بهزیستی در مورد واکسیناسیون معلولان شدید و خیلی شدید می‌گوید: بر اساس ابلاغیه ستاد ملی مقابله با کرونا، گروه‌های حساس اولین گروه‌هایی بودند که در نوبت دریافت واکسن قرار گرفتند. طبق این مصوبه سازمان بهزیستی نیز لیست معلولان شدید و خیلی شدید را در اختیار وزارت بهداشت قرار داد تا معلولان شدید و خیلی شدید در مراکز نگهداری واکسینه شوند و در حال حاضر تمام معلولان در مراکز نگهداری شبانه روزی این سازمان دو دوز واکسن خود را دریافت کرده‌اند. یعنی صد و یکهزار و 454 دوز واکسن به معلولان شدیدی که در مراکز نگهداری هستند، تزریق شده است.
اعزام تیم‌های سیار به منزل معلولان
او درخصوص واکسیناسیون معلولان شدید و خیلی شدیدی که در خانه نگهداری می‌شوند، می‌افزاید: تیم‌های سیار با مراجعه به منازل افراد تحت پوشش سازمان بهزیستی، این افراد را واکسینه کرده‌اند. طبق آخرین آمار، 17 هزار و پانصد وهشتاد وچهار نفر از معلولان شدید اعم از افراد ضایعه نخاعی و معلولان ذهنی تحت پوشش سازمان بهزیستی قرار دارند که توسط خانواده‌هایشان نگهداری می‌شوند. این افراد نیز هر دو دوز واکسن بیماری کرونا را دریافت کرده‌اند.
رفع قرنطینه مراکز شبانه روزی
معاون توانبخشی سازمان بهزیستی در مورد قرنطینه افراد در مراکز نگهداری معلولان گفت: از همان ابتدای شیوع کرونا به‌دلیل حساسیت افراد معلول در مراکز نگهداری، تمام مراکز قرنطینه شدند. این موضوع معلولان و خانواده‌های آنها را تحت فشار مضاعف قرار داد چرا که بازدید خانواده‌ها و معلولان ممنوع شد. اما خوشبختانه پس از واکسیناسیون سراسری این افراد، به سمت رفع قرنطینه مراکز می‌رویم. رفع قرنطینه کامل مختص مراکز نگهداری معلولان شدید جسمی می‌شود و مابقی مراکز مانند آسایشگاه‌های مختص معلولان ذهنی با تمهیدات و الزام رعایت دستورالعمل‌های خاص رفع قرنطینه خواهند شد. همچنین خانواده‌ها در این مدت از طریق فضای مجازی با عزیزانشان در مراکز نگهداری در ارتباط بودند. با رفع قرنطینه کامل از خانواده‌ها درخواست داریم با رعایت پروتکل‌های بهداشتی کامل و با تعیین وقت قبلی با اعضای خانواده‌شان دیدار داشته باشند. البته توصیه ما این است تا مهار کامل این بیماری همچنان خانواده‌ها در بسترهای آنلاین با اعضای خانواده خود در مراکز شبانه روزی ارتباط داشته باشند.
معلولان برای دریافت دوز سوم مراجعه کنند
بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهانی، 11 درصد از کل جمعیت هر کشوری را معلولان تشکیل می‌دهند. با توجه به این رقم حدود 9 میلیون و سیصد هزار نفر معلول در کشور وجود دارد که فقط یک میلیون و چهارصد و شصت و هفت هزار و 805 نفر از معلولان تحت پوشش سازمان بهزیستی هستند. نفریه در پاسخ به این سؤال که آیا آماری از واکسینه شدن این افراد وجود دارد، می‌گوید: در این مورد آماری در دسترس نیست و بهزیستی فقط آمار تحت پوشش خود و معلولان و سالمندانی را که در مراکز نگهداری هستند، دارد. خیلی از معلولان نیازی به خدمات سازمان بهزیستی ندارند.همچنین افرادی که معلولیت خیلی شدید ندارند مانند سایر افراد جامعه می‌توانند به مراکز واکسیناسیون عمومی مراجعه کنند. برخی از شهروندان خود تمایلی به تزریق واکسن ندارند و معلولانی که تحت پوشش بهزیستی نیستند شاید تمایلی به تزریق نداشته‌اند. واکسیناسیون اختیاری است نه اجباری. معلولان ما در مراکز نگهداری به‌دلیل حساسیت شرایط جسمی‌شان در اولویت واکسیناسیون قرار گرفته‌اند. ما اطلاع رسانی‌های لازم را برای مراجعه معلولان خفیف انجام داده‌ایم تا به مراکز معلولان مراجعه کنند.
شرایط سخت معلولان ذهنی در دوران همه گیری
او در مورد تزریق دوز یادآور در ارتباط با واکسیناسیون جامعه هدف سازمان بهزیستی می‌افزاید: از حدود یک ماه گذشته با مکاتباتی که با وزارت بهداشت انجام شد دوز یادآور در توانبخشی سازمان بهزیستی آغاز شده است. همچنین مانند گذشته برای سالمندان و معلولان که در منزل هستند تیم‌های سیار برای تزریق واکسن به این افراد اعزام خواهند شد.علی همت محمود‌نژاد انجمن دفاع از حقوق معلولان در مورد واکسیناسیون معلولان می‌گوید: ما از ابتدای شیوع کرونا سرکشی‌های لازم برای نظارت بر اینکه آیا معلولان شدید و خیلی شدید واکسن دریافت کرده‌اند یا خیر داشته‌ایم و خوشبختانه گزارشی بر عدم واکسینه شدن افراد در مراکز نگهداری دریافت نکرده‌ایم.
مشاور مرکز نگهداری شبانه روزی معلولان ذهنی وحدت در مورد قرنطینه و واکسیناسیون افراد دارای معلولیت می‌گوید: از آنجا که بچه‌هایی که در مرکز ما نگهداری می‌شوند از ایمنی پایینی برخوردار هستند از همان ابتدای شیوع بیماری مجبور به قرنطینه آنها شدیم چرا که شرایط این افراد بسیار متفاوت است و اگر یکی از آنها مبتلا می‌شد یک همه‌گیری دسته جمعی را در پی داشت. پس ما مجبور بودیم امنیت و حفاظت از سمت آسایشگاه را بالا ببریم. ما طی یک سال گذشته شرایط بسیار سختی را داشتیم چرا که توجیه بچه‌ها برای رعایت پروتکل‌ها بسیار سخت است.
تمام کودکان ذهنی در مراکز دو دوز را دریافت کردند
فریبا جانی از تمهیدات اتخاذ شده از آغاز کرونا اینگونه می‌گوید: در حال حاضر تمام بچه‌های ما دو دوز واکسن را دریافت کرده‌اند و منتظر تزریق دوز سوم هستیم. هزینه‌های ما در این دوره بسیار بالا رفت، مثل هزینه تهیه اقلام بهداشتی و شوینده. یا این که مجبور بودیم برای کارکنان مرکز سرویس ایاب و ذهاب تهیه کنیم تا خدایی نکرده بیماری به داخل مرکز سرایت نکند.
او در مورد بازدید خانواده‌ها در زمان کرونا اینگونه می‌گوید: 70 درصد خانواده‌های بچه‌هایی که معلولیت ذهنی دارند وجود فرزندشان را در این مرکز نادیده می‌گیرند و به زبان ساده بیشتر بچه‌ها بازدید کننده‌ای ندارند. خانواده‌هایی هم که نگران کودکانشان هستند از پشت شیشه یا به‌صورت آنلاین با بچه‌ها دیدار می‌کردند. قبل از شیوع کرونا ما بچه‌ها را به فضای باز می‌بردیم ولی در زمان همه‌گیری مجبور بودیم بچه‌ها را در بخش نگهداری کنیم. ما در هر بخش 18 الی 20 معلول ذهنی را نگهداری می‌کنیم. در حال حاضر بچه‌ها بسیار بی‌تاب هستند و کلافه شده‌اند. بچه‌های معلول ذهنی بسیار عاطفی هستند. دوست دارند کسی را که می‌بینند بغل کنند و به افراد دست بزنند.

گروه اقتصادی/ هشدار برای قطع گاز واحدهای فولادی آغاز شد. همانگونه که سیمانی‌ها از نیمه دوم آبان ماه با قطعی گاز روبه‌رو شدند، برخی واحدهای فولادی هم از هفته گذشته شاهد قطع گاز بودند و در ماه‌های آینده هم باید به سمت سهمیه‌بندی گاز بروند. طبق اطلاعات به دست آمده واحدهای تولیدکننده فولاد باید در ماه آذر به میزان 30 درصد از تولیدات خود بکاهند، دی ماه این عدد به 50 درصد می‌رسد و برای ماه بهمن واحدهای فولادی مکلف شدند که 70 درصد از ظرفیت تولید خود کم کنند تا دولت بتواند گاز خانگی را تأمین کند. با این اتفاق دیگر مانند سال‌های گذشته، گاز واحدهای فولادی به صورت کامل قطع نمی‌شود اما کاهش تولید در ماه‌های آتی اتفاق خواهد افتاد از همین رو چشم امید فولادی‌ها به دولت سیزدهم است تا کم کاری‌های دولت گذشته جبران شود.
بر اساس برنامه‌ریزی صورت گرفته قرار بود میزان تولید فولاد در کشور تا پایان سال 1400 به حدود 33 میلیون تن برسد اما با قطع برق در تابستان و کاهش سهمیه گاز، پیش‌بینی‌ها حکایت از تولید 25 تا 26 میلیون تن فولاد دارد.
از سال 98 قطع گاز و برق واحدهای صنعتی بخصوص در حوزه‌های سیمان و فولاد آغاز شده است، در این سال‌ها فعالان اقتصادی و تولیدکنندگان به دولت وقت هشدار دادند که ادامه این مسیر لطمه‌های جبران‌ناپذیری را بر پیکره تولید، صنعت و بازار می‌گذارد.
حال دولت سیزدهم برای ماه‌های آینده، نگرانی جدی در دو بخش تأمین گاز و برق واحدهای صنعتی دارد. کارشناسان عنوان می‌کنند که اگر دو سال پیش در حوزه تأمین برق و گاز برنامه‌ریزی شده بود و دولت دوازدهم به صورت جدی به این بخش نگاه می‌کرد اکنون دغدغه کاهش تولید و نوسان قیمت را نداشتیم.
ساده‌انگاری در مشکلات ریشه‌ای
رضا شریف‌زاده از فعالان صنعتی از عملکرد دولت گذشته گلایه داشت و به «ایران» گفت: «زمانی که برجام امضا شد، امیدوارم بودیم که شاهد گشایش‌های خوبی در اقتصاد باشیم، اما به جای سرمایه‌گذاری و همکاری مشترک، واردات کالا رونق گرفت.»
او ادامه داد: «اگر دولت وقت زمان را از دست نمی‌داد و در کنار بخش خصوصی سرمایه گذاری‌های مشترک را دنبال می‌کرد اکنون برق و گاز برای واحدهای صنعتی وجود داشت، به عنوان مثال در آن مقطع زمانی که شرکت‌های خارجی در حال رفت‌و‌آمد به ایران بودند می‌توانستیم حداقل در زمینه انرژی خورشیدی برنامه‌ریزی کنیم؛ در این مدت رخدادهای منفی و ریشه‌ای که می‌شد با برنامه‌ریزی حل کرد، ساده‌انگارانه دنبال شد.»
چرایی قطع گاز در دولت سیزدهم
جریان قطع گاز چیست و چرا دولت سیزدهم چنین موضوعی را به ارث برد؟ موضوعات متعددی در این خصوص مطرح شده که اولین آن مصرف بالای گاز بخش خانگی است. دولت‌های پیشین بخصوص دولت یازدهم و دوازدهم نسبت به فرهنگ‌سازی مصرف گاز هیچ مدیریتی نداشتند و همین امر موجب شده مصرف گاز، سومین تولیدکننده گاز جهان به اندازه 12 کشور ثروتمند اروپایی باشد. نکته بعدی که کارشناسان به آن اذعان دارند، عدم سرمایه‌گذاری دولت گذشته در زیرساخت‌های گازی و ناتوانی در جذب سرمایه‌گذار است. میادین گازی با افت فشار مواجه هستند و برای اینکه این چالش به حداقل برسد به کمپرسور 150 هزار تنی نیاز است که روی سکوهای گازی نصب شود. شرکت‌های محدودی در این بخش فعالیت می‌کنند. در این خصوص دولت گذشته با جدیت سرمایه‌گذاری را دنبال نکرد و در نهایت اکنون دچار چنین وضعیتی شده‌ایم. نکته بعدی که اثرگذار بوده، تیره و تار شدن روابط ایران و ترکمنستان در دولت روحانی بوده است. مناقشه گازی ایران و ترکمنستان از اختلافات مالی در حوزه خرید و فروش گاز آغاز شد و دولت وقت برای رفع آن هیچ اقدامی انجام نداد؛ حال احیای روابط دو کشور در دستور کار دولت سیزدهم قرار گرفته است. از آنجا که گاز‌رسانی به مناطق شمالی و شمال شرقی با چالش‌های جدی روبه‌رو است و همواره ترکمنستان برای فروش گاز به ایران تمایل داشته است، برای جلوگیری از افت فشار گاز و گازرسانی به تمام مناطق، بخشی از گاز مورد نیاز کشور از این کشور خریداری می‌شد. همان‌گونه که در خبرگزاری‌ها آمده است در سال ۹۵ به دلیل یک نزاع بدون توجیه میان وزارت نفت زنگنه (وزیر نفت دولت روحانی) و ترکمن‌ها بر سر تسویه حساب‌های مالی اختلافات دو کشور بالا گرفت و واردات گاز از ترکمنستان متوقف شد. ماجرا به اینجا ختم نشد و طرف ترکمن با شکایت از ایران در دادگاه ICC سوئیس خواستار تسویه حساب‌های پیشین به همراه دیرکرد آنها شد که این دادگاه هم با صدور رأیی مبنی بر جریمه ۲میلیارد دلاری کشور به ضرر ایران تمام شد.
سیدرضا شهرستانی، عضو هیأت مدیره انجمن تولید‌کنندگان فولاد درباره قطع گاز شرکت‌های فولادی به «ایران» گفت: «در حال حاضر قطعی گاز شامل تمام واحدهای فولادی نشده و تعداد محدودی گرفتار قطع گاز شدند اما به برخی از کارخانه‌های فولادی قطعی گاز ابلاغ شده است؛ طبق آنچه اعلام شده میزان تولید واحدهای فولادی در ماه‌های آینده بایستی کاهش پیدا کند تا بتوان گاز خانگی را تأمین کرد.»
او ادامه داد: «اگر برنامه کاهش تولید با هدف کاهش مصرف گاز اجرایی شود، حداقل 2.5 میلیون تن از برنامه تولید عقب‌تر خواهیم ماند و حداکثر تولید به 25 تا 26 میلیون تن خواهد رسید.»
میزان برداشت روزانه گاز از پارس جنوبی 600 میلیون مترمکعب است و این در حالی است که حدود 900 میلیون مترمکعب نیاز است لذا با 300 میلیون مترمکعب کمبود روبه‌رو هستیم که باید از طریق واردات، کاهش مصرف، عایق‌بندی ساختمان‌ها و سایر موارد جبران شود که متأسفانه طی 8 سال به این امر توجه نشد.
عضو هیأت مدیره انجمن تولید کنندگان فولاد گفت: «واحد‌های فولادی در بخش‌های گندله‌سازی و نورد می‌توانند از سوخت مایع چون گازوییل و مازوت استفاده کنند اما در بخش احیا به دلیل آنکه در فرایند تولید گاز لازم است تحت هیچ شرایطی نمی‌توان سوخت دیگری را جایگزین کرد.»او درباره چرایی قطع گاز واحدهای فولادی اظهار داشت: «مصرف بی‌رویه، فرسودگی خطوط انتقال گاز و افزایش مصرف باعث شده که این روزها با کمبود و قطعی گاز و همچنین قطعی برق روبه‌رو شویم، امیدواریم دولت سیزدهم در این حوزه به صورت جدی سرمایه‌گذاری کند تا دیگر شاهد این مشکلات در حوزه تولید نباشیم.»
پیش از این بهرام سبحانی، رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد گفته بود: بیش از ۹۰ درصد گاز مصرفی صنایع فولاد مربوط به روند تولید فولاد است و فقط ۱۰ درصد از آن به عنوان سوخت استفاده می‌شود، لذا برای آن ۱۰ درصد می‌توان سوخت جایگزین استفاده کرد، اما برای ۹۰ درصد گاز مورد نیاز فرآوری فولاد، ماده جایگزین وجود ندارد و با قطع گاز، دیگر فولاد تولید نمی‌شود.
در این میان چندی پیش دیسپاچینگ وزارت نفت برنامه اولویت‌بندی قطع گاز شرکت‌های فولادی را اعلام کرد. بر این اساس قطع گاز برخی شرکت‌های تولید کننده آهن اسفنجی در اولویت اول است که اثر مستقیم بر تولید فولادسازان خواهد گذاشت. در اولویت نخست، مصرف گاز فولادسازان ۲۲.۶ درصد کاهش پیدا می‌کند و از ۴۴.۱۶ به ۳۴.۶ میلیون مترمکعب در روز می‌رسد. در اولویت دوم و سوم، گاز مصرفی فولادسازان ۴۳ و ۶۵ درصد کاهش پیدا می‌کند و به ۲۵.۱۶ و ۱۵.۵۷ میلیون مترمکعب در روز می‌رسد.

​​​​​​​سارا احمدی
رئیس گروه سیاست اجتماعی آب و انرژی وزارت نیرو
در نظام‌های مختلف اجتماعی، مالکیت انسان بر منابع موجود در طبیعت با توجه به شرایط جغرافیایی، زمانی و مکانی و ساختاری که فرد در آن زندگی می‌کند تعریف می‌شود. شکل مالکیت با توجه به کارکرد آن در دوره‌های مختلف تاریخی تغییر کرده و انسان‌ها گونه‌های کارکردی و مناسب هر عصر را برای مدیریت منابع در نظر گرفته‌اند.
یکی از این شکل‌ها، مدیریت آب و تقسیم آن بوده که در دوره‌های زمانی مختلف با هدف به حداقل رسانیدن تعارض‌ها و ایجاد عدالت در جامعه شکل گرفته است.
جامعه ایران با توجه به مشکل کمبود آب از گذشته‌های دور راهکارهای مختلفی برای مدیریت منابع آب تعریف کرده است. مهم‌ترین تدبیر فنی، چهل هزار حلقه قناتی بوده است که پیشینیان ما از چهار هزار سال قبل تا به امروز حفر کرده‌اند. از میان تدابیر حقوقی نیز می‌توان به طومار شیخ بهایی به‌عنوان سند مکتوبی برای مدیریت حوضه آب زاینده‌رود اشاره کرد. طومار شیخ‌ بهایی، به‌عنوان سندی حقوقی برای تقسیم آب بین ساکنان 7 بلوک آب‌خور (شامل 270 سهام جزئی و 33 سهم کلی) در نظر گرفته شده بود.
نظام مالکیت انسان بر منابع آبی، به این معنا نیست که هرکس به هر میزان بخواهد بتواند از آب استفاده کند؛ بلکه طبق توافقی اجتماعی با توجه به منابع موجود آبی تقسیم صورت می‌گرفته است. نخستین شواهد مکتوب قابل‌ استناد که به مشکلات کم‌آبی و تعارضات میان بخش‌های مختلف حوضه آبریز زاینده‌رود می‌پردازد، طومار شیخ بهایی است. مشاهده این طومار نشان می‌دهد که طومار شیخ بهایی به‌عنوان نمونه سنتی مدیریت منابع آبی، با توجه به شرایط زیستی و جغرافیای منطقه طراحی شده است.
در این طومار، از 75 روز پس از نوروز تا آخر آبان ماه به مدت 160 روز تقسیم آب تعریف شده و در فصل سرد که بارندگی‌ها کافی و مناسب بوده بهره‌برداری به شکل آزاد در نظر گرفته شده است. این طومار با مدیریت منابع موجود در آن زمان و حق برداشت به میزان تعیین شده، تعارض را به حداقل رسانیده و مسأله بهره‌برداری از آب را مدیریت می‌کرده است.
اگرچه نظام‌های مالکیت بر منابع آبی، از سوی مردم بدون نقص نبوده و تنش‌ها و تعارضات را از بین نبرده است؛ اما شاید طرح این سؤال ضروری باشد که آیا مالکیت و نمایندگی دولت بر منابع آبی توانسته است این تنش‌ها را مدیریت کند؟ آیا دولت‌ها در مدیریت و زمانبندی برداشت این منابع موفق بوده‌اند؟ آیا به مشارکت گرفتن مردم و تقویت اعتماد و سرمایه اجتماعی راهی مناسب‌ برای مدیریت منابع آبی است؟ وقتی نظام مالکیت و بهره‌برداری توسط خود مردم اداره شود آیا نتایج بهتری را شاهد نخواهیم بود؟

مهدی موحدی
عضو هیأت علمی دانشگاه شاهد
تورم یک مقوله چند عاملی است. تجربه 50 ساله تورم در کشور نشان می‌دهد که عمده‌ترین عامل ایجاد آن خلق نقدینگی است که از دو مجرا ایجاد می‌شود. نخست کسری بودجه و تأمین پولی آن است که اثر خود را بر رشد پایه پولی می‌گذارد. مورد دوم نیز خلق نقدینگی به‌وسیله سیستم بانکی است که ارتباطی با عملکرد دولت‌ها ندارد اما عامل مهمی است که باید جدی گرفته شود تا منجر به رشد افسار گسیخته نقدینگی نشود.
پس برای کنترل تورم ابتدا باید به سراغ شبکه بانکی رفت تا ابزارهای خلق پول کنترل شود. آنچه امروزه باید در فضای اقتصادی به جد مورد توجه قرار بگیرد فعالیت‌های غیرمولد مثل معاملات مسکن، خودرو، سکه و ارز و حتی سهام است که باعث خلق تسهیلات می‌شوند. جالب است بدانیم که تنها 8 درصد از تسهیلات ارائه شده از سوی بانک‌ها به بنگاه‌های کوچک و متوسط اختصاص پیدا می‌کند که 40 درصد جی‌دی‌پی و 90 درصد اشتغال را تأمین می‌کنند.
از سوی دیگر با افزایش تورم دولت به‌عنوان بزرگ‌ترین مصرف کننده خدمات خود بیشترین تأثیر را بر تغییرات تورمی دارد. یعنی افزایش هزینه‌های دولت نیز معلول تورم است و هزینه‌های پرسنلی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین هزینه‌های دولت از تورم تأثیر می‌گیرد و به تبع آن کسری بودجه ایجاد می‌شود. مدیران مالی برای جبران کسری بودجه باید به‌دنبال افزایش درآمد پایدار باشند و از ایجاد هزینه‌های اضافی ممانعت کنند. در واقع هزینه‌های پرسنلی هزینه اضافه محسوب نمی‌شود و سیاست کاهش دستمزد کارمندان دولت منجر به کاهش بهره‌وری شده و هزینه‌های اجتماعی در پی دارد. در نهایت باید گفت بهترین و مؤثرترین راهکار برای مدیریت تورم، کنترل نظام بانکی و استفاده از مالیات بر عایدی سرمایه است که باعث می‌شود در فعالیت‌های سفته‌بازانه تشنگی نقدینگی کاهش یابد، بانک‌ها قدرت خود را در خلق نقدینگی از دست داده و تورم کنترل شود.

محمد کاظمی
کارشناس مسائل سیاسی
با اعلام علی باقری‌کنی مذاکره‌کننده ارشد کشور، دور تازه‌ای از مذاکرات ایران با کشورهای عضو برجام در تاریخ هشتم آذرماه در وین آغاز خواهد شد. با نزدیک شدن به این موعد، بازخوانی آنچه در شش دوره قبلی مذاکرات گذشته است، خالی از لطف نیست. در آستانه دور جدید مذاکرات، امریکا که باز هم به‌صورت غیرمستقیم در مذاکرات وین حاضر خواهد بود، روی این مسأله تأکید دارد که مذاکرات جدید باید دقیقاً در ادامه مذاکرات قبلی باشد و آخرین متن تهیه‌ شده در خردادماه، به‌عنوان نقطه سرآغاز دور جدید مذاکرات درنظر گرفته شود. از سمت ایران، موضعگیری وزیر امور خارجه و معاون سیاسی وی نشان می‌دهد که ایران با این موضوع موافق نیست. مرور مطالب مطرح‌ شده در دور پایانی مذاکرات، کمک زیادی به فهم صحیح شرایط حاکم بر دور جدید مذاکرات می‌کند.
محصول شش دور مذاکره؛ توافقی ضعیف‌تر از برجام
همه خبرها این واقعیت را تأیید می‌کند که آنچه در پایان شش دور مذاکره در وین، سرانجام در خردادماه نهایی شده است، توافقی به‌ مراتب ضعیف‌تر از همان برجام سال ۱۳۹۴ خواهد بود. در طول مذاکرات و در انتهای آن، امریکا مدعی بود که حداکثر آسان‌گیری در قبال تحریم‌ها را انجام داده و حاضر شده است برای بازگشت به برجام، امتیازات متعددی به ایران بدهد، اما این ایران است که با سختگیری‌های بی‌مورد و فرابرجامی، مانع از به نتیجه رسیدن این مذاکرات می‌شود. علی‌رغم این ادعا، شواهد متعدد نشان می‌دهد که طرف امریکایی نه‌تنها اراده لغو تحریم‌ها را ندارد، بلکه اکنون خود را در جایگاهی می‌بیند که می‌تواند زیاده‌خواهی کند. به‌عنوان مثال، تیم امریکایی، ورود به مذاکرات فراتر از هسته‌ای را شرط بازگشت به برجام اعلام کرده و عدم پذیرش این خواسته فرابرجامی را مانع پیشرفت مذاکرات وین می‌داند. به بیان دیگر، خط قرمزهای ایران، اکنون به خواسته‌هایی عادی در ادبیات امریکایی‌ها تبدیل شده است.
حفظ تمام تحریم‌های دوره ترامپ
دولت بایدن با گذشت نزدیک به یک سال از روی کار آمدن و با وجود همه وعده‌های رفع‌تحریمی، همچنان تحریم‌های اعمال‌ شده علیه ایران در دوره ترامپ را حفظ کرده است.
تعداد افراد و نهادهای ایرانی در فهرست تحریمی امریکا در برجام کمتر از ۲۰۰ نفر بود. این تعداد در طول اجرای برجام بشدت افزایش یافت. خبرها از مذاکرات وین حاکی از این است که امریکا حاضر نیست این تعداد را به همان عدد آمده در برجام تقلیل دهد و چیزی حدود ۵۰۰ نام در این فهرست باقی خواهد ماند. این به معنای بالا ماندن شاخص ریسک اقتصادی ایران و اجتناب شرکت‌ها و کشورها از همکاری با ایران است. در برجام نیز ساختار تحریم‌های ثانویه بانکی باقی ماند و باعث شد روابط بانکی مناسبی برقرار نشود. با باقی ماندن این ساختار و حدود 500 فرد و نهاد در فهرست تحریم، روابط محدودی که در برجام برقرار شد نیز برقرار نمی‌گردد.
عدم تضمین امریکا به پایبندی به برجام
یکی دیگر از مواردی که ریسک همکاری با ایران را بالا خواهد برد، عدم تضمین امریکا برای خارج نشدن مجدد از برجام، با وجود درخواست تیم مذاکره‌کننده ایران است. تجربه خروج امریکا از برجام در سال ۱۳۹۷، فعالان بزرگ اقتصادی را نسبت به همکاری با ایران حساس نگه داشته و مانع فعالیت اقتصادی بی‌دغدغه آنان در ایران خواهد شد.
امریکا هرگز حاضر نشده است در این‌باره تضمینی به ایران بدهد. رابرت مالی و برخی دیگر از مقامات امریکایی برای توجیه این مسأله، بارها روی این نکته تأکید کرده‌اند که مطابق با قوانین داخلی این کشور، اختیار دادن چنین تضمینی را ندارند. این موضوع زمانی مهم‌تر می‌شود که بدانیم در زمان برجام نیز برخی شرکت‌ها به‌دلیل احتمال بازگشت تحریم‌ها حاضر به همکاری با ایران نشدند. ضرورت تأکید هیأت مذاکره‌کننده ایرانی در دور جدید مذاکرات بر گرفتن تضمین از امریکا برای عدم خروج مجدد از برجام زمانی جدی‌تر می‌شود که به موضعگیری‌های اخیر کنگره امریکا توجه کنیم. اخیراً برخی سناتورهای ضدایرانی صریحاً اعلام کرده‌اند که در صورت انتقال قدرت به یک رئیس‌جمهور جمهوری‌خواه نظیر ترامپ در سال ۲۰۲۴، امریکا هرگونه توافق مجدد با ایران را به رسمیت نشناخته و از آن خارج خواهد شد.
قانون کاتسا
اصرار تیم مذاکره‌کننده امریکایی بر پابرجا ماندن «قانون کاتسا»، یکی دیگر از نقاط چالش در مذاکرات وین است. نهادهایی که براساس این قانون در لیست تحریم هستند، همزمان دارای برچسب تحریمی [SDGT] و [IRGC] (برچسب تحریمی مربوط به سپاه پاسداران و گروه‌های تروریستی) هستند و حتی در صورتی که از فهرست تحریم خارج شوند، به‌دلیل اینکه به پشتوانه این قانون، در لیست تحریم هستند، توقف اعمال تحریم (waiver) علیه آنها باید هر 180 روز تمدید شود. در واقع بانک‌ها و شرکت‌های دنیا برای همکاری با ایران، هر 180 روز این ریسک را خواهند داشت که توقف اعمال تحریم ادامه نداشته باشد و تحریم‌ها بازگردد؛ بنابراین ریسک همکاری با ایران را کمتر قبول می‌کنند. بخصوص که 181 فرد و نهاد از جمله «بانک مرکزی»، «صندوق توسعه ملی» و... همزمان دارای این دو برچسب تحریمی هستند و خارج شدن آنها از لیست به‌تنهایی نمی‌تواند باعث برقراری روابط بانکی ایران و افزایش دسترسی‌های ارزی ایران شود، چراکه خطر بازگشت تحریم علیه آنها هر 180 روز وجود دارد.
به بیان دیگر، تا زمانی که امریکا تکلیف قانون کاتسا و برچسب تروریسم را معلوم نکرده و تنها بخواهد با استفاده از برخی فرامین اجرایی رئیس‌جمهور خود تغییری در تحریم‌ها ایجاد کند، نهادهای مهم کشور نظیر بانک مرکزی از کمند تحریم‌های امریکا، ولو با احیای برجام رها نخواهند شد و گزاره لغو تحریم‌ها، به معنای واقعی کلمه محقق نخواهد شد. همه این موارد نشان می‌دهد که مذاکرات وین و توافق احتمالی حاصل از آن، با سیاست قطعی نظام فاصله زیادی دارد.
جمع‌بندی
بازخوانی محصول شش دور مذاکره در دوره قبل با ۱+۴ از یک سو نشان می‌دهد که با وجود تمام ادعاها و جوسازی‌ها، این امریکاست که با مطرح کردن تقاضاهای فرابرجامی و زیاده‌خواهانه در مذاکرات، مانع از به نتیجه رسیدن مذاکرات شده است. از سوی دیگر، مرور مذاکرات وین، منطقی بودن خواسته‌های مطرح‌ شده از سوی جمهوری اسلامی و لزوم پافشاری بر آن را اثبات می‌کند.

هر روز با شما در اینجا خواهیم بود، صدای شما، حرف شما و پیشنهاد شما را می شنویم و می خوانیم و بازگو می کنیم. با ما همراه باشید، بگویید و بنویسید
تلفن: 88769075 - 021  پیامک: 3000451213

نظــــــر مـــردم
ثبت نام در طرح مسکن ملی: وزیر راه و شهرسازی در تلویزیون گفتند مجردها هم در طرح مسکن ملی ثبت‌نام کنند و تا زمان تحویل مسکن، عقدنامه خود را بیاورند اما به اداره راه شهرستان که مراجعه می‌کنیم، می‌گویند چنین بخشنامه‌ای برای ما نیامده.الان هم کمتر از دو هفته برای ثبت‌نام وقت مانده است. لطفاً پیگیر این موضوع باشید.
رسیدگی به مشکلات مردم: نمایندگان مجلس و شورای شهر تهران بازدیدی از سطح شهر تهران داشته باشند و به مشکلات روزمره مردم بخصوص گرانی رسیدگی نمایند.
افزایش حقوق فرهنگیان: بازنشسته فرهنگی هستم اما حقوق ماهانه کفاف این همه گرانی را نمی‌دهد؛ لطفاًمسئولان محترم نسبت به افزایش حقوق فرهنگیان اقداماتی انجام دهند.
مشکلات ناشنوایان: باسلام؛ چراقطعات کاشت حلزون شنوایی ناشنوایان سریعاً ازگمرک ترخیص نمی‌شود؟ بارمالی درمان ازیک طرف، افت شنوایی درمدت نبود دستگاه ازطرف دیگر، افت گفتاری، افت تحصیلی و فشارروحی به خانواده، لطفاً رسیدگی نمایید.
شلوغی مترو: خانم گزانی در پیامی عنوان داشتند: شلوغی مترو آزار دهنده است لطفاً مسئولان محترم رسیدگی کنند.
تشکر و قدردانی از پزشکان و پرستاران بیمارستان آیت‌الله کاشانی: شهروندی در پیامی عنوان داشتند: از کلیه کادر پزشکی و پرستاران زحمتکش و با اخلاق بخش داخلی بیمارستان آیت‌الله کاشانی به‌دلیل رسیدگی خوبشان به بیماران و برخورد با احترام‌شان تشکر و قدردانی می‌کنم. اگر نام این عزیزان بر ذهنمان نماند اما لبخند مهربانشان همیشه در خاطرمان خواهد ماند و قدردان زحماتشان هستیم.